کلام را می‌توان با ترکیبی از سه حوزه‌ی موضوع، روش و رسالت معرفی کرد. دانش کلام به عقاید دینی می‌پردازد و با استناد به ادله‌ی عقلی و نقلی به صورت هماهنگ می‌کوشد تبیین یا دفاع موجهی از آن باورها ارائه کند. این سنت از اوایل شکل‌گیری اسلام پا به عرصه گذاشته و می‌توان ادعا کرد از حدود یک سده پس از ظهور اسلام رسمیت یافته است. البته در ادیان یهودی و مسیحی نیز همین رویه جاری بوده و در اثر تعامل فرهنگی به حوزه‌ی اسلامی نیز وارد شده است. با توجه به آموزه‌های قرآنی و حدیثی، و نیز اختلافات درون‌دینی اسلامی، تمایزهای فراوانی میان سنت کلام اسلامی و سنت‌های کلامی سایر ادیان دیده می‌شود تا حدی که بی‌شک آن را باید مکتبی دارای هویت مستقل دانست. از سوی دیگر جریان‌های فلسفی در بُعد ادله‌ی عقلی کلام اسلامی، اعم از فلسفه‌ی مشّاء و نیز مکتب صدرایی و نوصدرایی به شدت اثرگذار بوده است. مکاتب کلامی را به اشکال مختلف می‌توان دسته‌بندی کرد. بر اساس اختلاف مذاهب، کلام اشعری، معتزلی، شیعی و ... ؛ بر اساس مشرب فلسفی به دوره‌های پس از خواجه نصیر الدین طوسی و قبل از آن و ...؛ بر اساس جغرافیا به مدرسه‌ی بغداد، مدرسه‌ی حلّه، مدرسه‌ی کوفه، مدرسه‌ی ری و .... در وضعیت معاصر نیز مکاتب فلسفی نوظهور در اروپا و آمریکا هم چنان به صورت تطبیقی در کلام معاصر ملاحظه می‌گردد و منجر به ظهور مباحث و ادبیات نوینی در عرصه‌ی کلام شده و هم چنان آن را پویا نگاه داشته است. از همین رو، گروه کلام مؤسسه عزم راسخی در توجّه به «مسائل کلامی جدید» و نیز «فلسفه‌ی دین» دارد. در مجموع می‌توان گفت دو زمینه‌ی مطالعاتی کلان در این گروه به عنوان افق مباحث ترسیم گردیده است: یکم، احیا و بازخوانی میراث کلام اسلامی و دوم، مسائل کلامی جدید که به اقتضای مسائل پراهمیت زمانه نو به نو می‌شود.  اینک، کلام اسلامی به عنوان بخش مهمی از میراث اندیشه و فرهنگ ایران و نیز حیات فکریِ امروزین آن شناخته می‌شود. از این رو در مؤسسهِ‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه‌ی ایران، گروه مستقلی برای آن از سه دهه قبل وجود داشته که اولین مدیر آن حجت الاسلام دکتر سید مصطفی محقق داماد و دومین مدیر دکتر علی افضلی بوده و در حال حاضر مدیریت این گروه به عهده‌ی دکتر میثم توکلی بینا است. این گروه در حال حاضر 5 عضو دارد که حوزه‌ی مطالعه‌ی اصلی ایشان عبارت است از:

میثم توکلی بینا، علم و دین؛                                 

غلامحسین جوادپور، معرفت‌شناسی دینی؛                             

احمد شهگلی، نفس و بدن؛                                      

اسماعیل علیخانی، دیگر ادیان؛                                            

 عبدالله محمدی، روش‌شناسی کلام.

اعضای هیئت علمی گروه پژوهشی کلام

 گروه پژوهشی کلام مؤسسه دارای 4 عضو هیئت علمی است و مدیر گروه، آقای دکتر عبدالله محمدی با مرتبه علمی استادیاری است.