گروه منطق
یکی از نخستین گروه‌های مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران از بدو تاسیس و استقلال
آن از پژوهشگاه علوم انسانی در سال 1381 بوده است.
اعضا
و مدیران گروه
مدیریت
این گروه از آغاز تا کنون بر عهدۀ اعضای زیر بوده است:
·
استاد ضیاء موحد (از آغاز تا
بازنشستگی ایشان در سال 1395)،
·
دکتر سید محمود یوسف‌ثانی
(1395-1397)،
·
دکتر اسدالله فلاحی (1397 تا
کنون).
اعضای این
گروه در این سال‌ها همین سه تن بوده‌اند؛ هرچند برخی از اعضای دیگر گروه‌های مؤسسه
همکاری نزدیکی با این گروه داشته و دارند، که از این میان می‌توان نام این افراد
را ذکر کرد:
·
دکتر حسین معصومی همدانی (عضو
بازنشستۀ گروه مطالعات علم مؤسسه)،
·
دکتر سید حسین موسویان (عضو
گروه فلسفۀ اسلامی)،
·
دکتر سید نصر الله موسویان (عضو
پیشین گروه فلسفۀ غرب مؤسسه و عضو فعلی پژوهشکدۀ فلسفۀ تحلیلی در پژوهشگاه دانش‌های
بنیادی).
یکی از
مهم‌ترین فعالیت‌های گروه منطق در سال‌های حضور استاد موحد، متن‌خوانی بخش‌های
العبارة و القیاس از کتاب شفای ابن‌سینا بوده است که با حضور اعضای نام‌برده در
بالا در سال‌های 1390-1395 در اتاق استاد موحد برگزار می‌شد که متاسفانه به دلیل
بازنشستگی استاد منقطع شد.
همکاران
گروه
برخی
اساتید، دانشجویان و طلاب از خارج مؤسسه نیز با این گروه همکاری داشته‌اند که می‌توان
به نام‌های زیر اشاره کرد:
·
استاد یوپ لامیر، (مورخ منطق،
مستشرق و اسلام شناس)،
·
استاد محمد اردشیر، (استاد منطق
ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف)،
·
دکتر علیرضا دارابی، (دانش‌آموختۀ
منطق فلسفی از دانشگاه تربیت مدرس)،
·
دکتر علی اصغر جعفری ولنی،
(استادیار گروه فلسفه، دانشگاه شهید مطهری)،
·
دکتر محمود زراعت‌پیشه،
(استادیار گروه فلسفه، دانشگاه بیرجند)،
·
ابوالقاسم رحمانی، (دانش‌آموختۀ
حوزۀ علمیۀ قم)،
·
طالب جابری، (دانشجوی دکترای
فلسفه، دانشگاه تهران).
آثار
منتشر شدۀ گروه
هدف از
تاسیس گروه منطق پژوهش در تاریخ منطق در جهان اسلام و ایران، پژوهش در مرزهای این
دانش، و ترویج این شاخه از فلسفه در کشور می‌باشد. آثار منتشر شدۀ اعضای گروه در
این سال‌ها در این سه زمینه بوده است که در زمینۀ نگارش کتاب (اعم از تألیف، تصحیح
و ترجمه)، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
·
موحد، ضیاء، (1368)، درآمدی
به منطق جدید، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، (برندۀ جایزۀ کتاب سال جمهوری
اسلامی ایران، 1369).
- موحد،
ضیاء، (1374)، واژه‌نامۀ توصیفی منطق، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی.
- موحد،
ضیاء، (1381)، منطق موجهات، تهران، هرمس، (برندۀ جایزۀ کتاب سال
جمهوری اسلامی ایران، 1382).
- موحد،
ضیاء، (1382)، از ارسطو تا گودل، تهران، هرمس.
- موحد،
ضیاء، (1394)، تأملاتی در منطق ابن‌سینا و سهروردی، تهران، هرمس،
(برندۀ جایزۀ نشان دهخدا 1395).
·
یوسف‌ثانی، سید محمود، (1368)،
تصحیح کتاب المختصر الأوسط فی المنطق، اثر ابن‌سینا، تهران، مؤسسۀ پژوهشی
حکمت و فلسفۀ ایران، (شایستۀ تقدیر جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران 1397).
·
فلاحی، اسدالله، (1385)، ترجمۀ
کتاب فلسفه منطق ربط، اثر استیون رید، قم، انتشارات دانشگاه مفید.
·
فلاحی، اسدالله، (1391)، آشنایی
با منطق ربط، تهران، انتشارات مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
·
فلاحی، اسدالله، (1392)، منطق
خونجی، تهران، انتشارات مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
·
فلاحی، اسدالله، (1395)، منطق
تطبیقی، تهران، انتشارات سازمان سمت، (شایستۀ تقدیر جایزۀ کتاب سال جمهوری
اسلامی ایران 1396 و برندۀ جایزۀ فارابی 1397).
·
فلاحی، اسدالله، (1396)، منطق
در ایران سدۀ ششم، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران (با همکاری غلامرضا
دادخواه) ، (شایستۀ تقدیر جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران 1397، و برندۀ جایزۀ
حامیان نسخ خطی، بخش تصحیح متون 1397).
همکاران
گروه بیشتر آثار منطقی خود را در مؤسسۀ حکمت و فلسفه منتشر کرده‌اند که فهرستی از
آثارشان به شرح زیر است:
·
جابری، طالب، (1395)، ترجمۀ
کتاب مبانی علم حساب، اثر گوتلوب فرگه، تهران، انتشارات ققنوس.
·
جابری، طالب، (1396)، ترجمۀ
کتاب مفهوم‌نگاشت، اثر گوتلوب فرگه، تهران، انتشارات مؤسسۀ پژوهشی حکمت و
فلسفۀ ایران.
·
جعفری ولنی، علی اصغر، (1393)،
تصحیح کتاب لوامع الأسرار فی شرح مطالع الأنوار ، اثر قطب الدین رازی،
تهران، دانشگاه تهران.
·
رحمانی، ابوالقاسم، (1393)،
تصحیح کتاب لوامع الأسرار فی شرح مطالع الأنوار، تهران، اثر قطب الدین
رازی، انتشارات مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
·
زراعت‌پیشه، محمود، (1393)، حمل
اولی و شایع، تهران، انتشارات مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
·
لامیر، یوپ، (1994)، فارابی و
قیاس‌های ارسطویی: نظریۀ یونانی و کارهای اسلامی، لایدن، بریل.
·
Joep Lameer, (1994), Al-Farabi and
Aristotelian Syllogistics: Greek Theory and Islamic Practices, Leiden, E.J.
Brill.
·
لامیر، یوپ، (1386)، تصور و
تصدیق، (ترجمۀ انگلیسی رسالۀ تصوّر و تصدیق ملاّصدرا)، تهران، مؤسسۀ پژوهشی
حکمت و فلسفۀ ایران، (برندۀ جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران 1388).
·
Joep Lameer, (2007), Concepttion and
Belief in Ṣadr al-Dīn Shīrāzī (ca 1571-1635) :
al-Risāla fī l-taṣawwur wa-l-taṣdīq, Iranian Institute of
Philosophy, Tehran.
همکاری
با انجمن منطق ایران
از آغاز
شکل‌گیری «انجمن منطق ایران» تا کنون، گروه منطق مؤسسه با این انجمن نوپا همکاری
بسیار نزدیکی داشته است. استاد ضیاء موحد عضو هیئت مؤسس انجمن منطق و رئیس دو دورۀ
نخست آن بوده و یک تفاهم همکاری انجمن منطق با مؤسسۀ حکمت و فلسفه منعقد نموده و
سخنرانی‌های ماهانۀ انجمن را در مؤسسه برگزار می‌کرده است. او ریاست و دبیری علمی
سه دوره از همایش‌های سالانۀ انجمن منطق ایران را که در دانشگاه‌های مختلف در سطح
تهران برگزار می‌شده است بر عهده داشته است. استاد محمد اردشیر ریاست دورۀ سوم
هیئت مدیرۀ انجمن را بر عهده داشته و دکتر اسدالله فلاحی نیز در دو دورۀ اخیر عضو
هیئت مدیره بوده و رئیس هیئت مدیرۀ فعلی انجمن منطق است.
برگزاری
نشست‌ها و همایش‌ها
گروه منطق
مؤسسه، افزون بر سخنرانی‌های ماهانۀ انجمن منطق ایران، نشست‌ها و همایش‌های منطقی
جداگانه‌ای نیز به صورت مستقل یا با همکاری مراکز دیگر برگزار کرده است:
·
نخستین دوره تابستانی منطق و ریاضی
(14-1372/5/3) (دانشگاه شهید بهشتی (با همکاری مرکز ریاضیات و فیزیک نظری IPM (پژوهشگاه دانش‌های بنیادی))) http://www.ipm.ac.ir/publications/pdf/1.pdf
·
همایش بین المللی منطق در تهران
(30-1372/7/26) (مرکز ریاضیات و فیزیک نظری IPM (پژوهشگاه دانش‌های بنیادی)) Logic in Tehran edited by Ali Enayat
·
همایش منطق و فلسفۀ منطق (1389/9/3)
(با سخنرانی ضیاء موحد، ویلفرید هاجز، فرزاد دیده‌ور)
·
نشست منطق سهروردی (1392/7/17) (با
سخنرانی ضیاء موحد، لطف الله نبوی، داود حسینی، مهدی عظیمی، اسدالله فلاحی) پوستر همایش منطق سهروردی
اعضای هیئت علمی گروه پژوهشی منطق
گروه پژوهشی منطق مؤسسه اکنون دارای 3 عضو هیئت علمی است و مدیر گروه، آقای دکتر اسدالله فلاحی با مرتبه علمی استادی است.