معاون پژوهشی مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، حجتالاسلام علیخانی، در بازدید از خبرگزاری کتاب ایران، ایکنا، ضمن بیان اینکه باید ارتباط مراکز علمی با جامعه تقویت شود، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران را بستر بزرگ و گستردهای برای فعالیتهای داخلی و بینالمللی معرفی کرده و به برنامهها و اقدامات صورت گرفته در آن اشاراتی داشتند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به منظور پاسخگویی به نیازهای پژوهشی کشور در زمینههای فلسفه، حکمت و دانشهای مرتبط تأسیس شده است. این مؤسسه پیش از این در قالب دو پژوهشکده «حکمت و ادیان» و «تاریخ و فلسفه علم» فعالیت میکند و به عنوان یکی از مراکز پژوهشی و آموزشی کشور، در چارچوب سیاستهای کلان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نظام جمهوری اسلامی ایران، رسالت پژوهش در زمینه حکمت و فلسفه و دانشهای مرتبط، آموزش نیروی متخصص، کوشش برای افزایش آگاهی آحاد علاقهمند جامعه نسبت به نقش مؤثر فلسفه بر زندگی آنان و کوشش برای شناسایی، معرفی و احیای جایگاه ویژه ایران در زمینههای گوناگون حکمت و فلسفه را بر عهده دارد.
صبح دیروز حجتالاسلام و المسلمین اسماعیل علیخانی معاون پژوهشی موسسه حکمت و فلسفه ایران به مناسبت سیامین هفته کتاب، از خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) بازدید کرد و در زمینه فعالیتهای اخیر موسسه با او گفتوگویی انجام شد که مشروح آن در روزهای آتی منتشر میشود.
علیخانی در بازدید خود از خبرگزاری کتاب درباره قدمت و اهمیت موسسه حکمت و فلسفه ایران بیان کرد: موسسه ظرفیتهای خوب و قدمت زیادی دارد و دو سال دیگر سابقه فعالیت موسسه به نیم قرن میرسد. از سوی دیگر ظرفیت بینالمللی آن با شخصیتهای بزرگی مثل ایسوزو و هانری کربن شکل گرفته است. نکته قابل توجه این است که تنها مرکز فلسفهای که دانشمندان علم فلسفه در ایران میشناسند موسسه ماست و ارتباطاتی که با ما برقرار میشود شناخت آنها از موسسه را نشان میدهد.
او ادامه داد: در سال گذشته ما همایشی داشتیم که از 47 سخنران، 27 سخنران آن بینالمللی بودند و پذیرفتند که با موسسه ما همکاری کنند. از آن طرف شخصیتهای که تا امروز این مسیر را طی کردند و موسسه را تا اینجا رساندند سبب توسعه این موسسه شدند و در برنامههای آتی ما قرار است به سمت پژوهشگاه شدن پیش برویم که ظرفیتها در این حوزه توسعه پیدا کند و به گروهها افزوده شود.
معاون پژوهشی موسسه حکمت و فلسفه ایران درباره گروههای فعال در موسسه بیان کرد: گروههایی که اکنون داریم با اضافه شدن 2 گروه تازه تاسیس به 9 گروه رسید و اگر بستر پژوهشگاه شدن فراهم شود گروهها میتوانند توسعه پیدا کنند.
او درباره مشکلات موجود در بخش علوم حکمی بیان کرد: این علوم مخاطب خاص خودش را دارد و امروزه علوم بیشتر به سمت علوم تجربی، فنی و پایه و علومی که مستقیم در زندگی فرد کاربرد دارد رفته است و به همین دلیل علوم حکمی و فلسفی کمتر مورد توجه قرار میگیرد و حتی توجه ملی هم روی آن کم شده است. درحالیکه در دنیای غرب برعکس است و علوم انسانی پایه و اساس بوده و سیاست، اقتصاد، سبک زندگی و ... آنها را علوم انسانی میسازد.
علیخانی افزود: تلاشهایی که انجام گرفت تا ما علوم انسانی اسلامی داشته باشیم باعث شد مقاومتها شدیدتر شود و این مساله سبب آسیب بیشتر شد. درحالیکه علوم انسانی پایه همه علوم و پایه زندگی همه انسانهاست و اقتصاد، مدیریت، روانشناسی و جامعهشناسی دیگر ملل با علوم انسانی شکل میگیرد.
او ادامه داد: موسسه ما با وجود کوچک بودن فضای فیزیکاش، بستر بزرگ و گستردهای برای فعالیتهای داخلی و بینالمللی دارد و ما در تلاش برای گسترش بعد بینالملل آن هستیم. برای بخش داخلی نیز ارتباط ما با ایبنا مایه نشاط و امید است که مرکز علمی ما بتواند کارها و فعالیتهایش را از طریق خبرگزاری منتشر کند. زیرا یکی از اهداف اصلی ما ترویج علوم حکمی در سطح جامعه و آموزش عقلانیت و خردورزی است.
او با اشاره به سخن مطهری در کتاب «تعلیم و تربیت در اسلام» به اهمیت فکر کردن افراد اشاره کرد و گفت: فکر کردن را چه کسی باید به جامعه بیاموزد؟ زیرا خیلی از معضلات و ناهنجاریهای فردی و جمعی ما ناشی از عدم تفکر است. بنابراین یکی از کارهایی که جایش در کشور ما خالی است ارتباط مراکز علمی مثل موسسه حکمت و فلسفه با جامعه است. اگر بتوان سطح انتزاعی مباحث کلاس، درس و بحث را پایینتر آورد که در سطح مدرسه و کلاس و درس و دانشجو نماند و در زندگی روزمره جاری شود اتفاق بزرگی خواهد بود.
او ادامه داد: اینکه ببینیم فلسفه چه ارتباطی با علوم انسانی دارد و چگونه میشود ما علوم انسانی خودمان را داشته باشیم از فعالیتهای مهمی است که مسئولیت موسسه را با اهمیت جلوه میدهد زیرا جامعهشناس غربی جامعه خودش را رصد کرده و برای آن جامعه برنامه ارائه داده است یا روانشناس غربی برای روان یک فردی که در جوامع غربی زیست کرده با آن ویژگیها و آن سبک زندگی راهکار ارئه میدهد.
معاون پژوهشی موسسه فلسفه و حکمت ایران در ادامه اظهارکرد: ما همچنین دورههایی تحت عنوان فلسفه برای کودکان داریم که به آن بهطور اختصار «فبک» میگویند. امسال یک دوره 80 ساعته برگزار شد که درحال حاضر به سمت پرورش مربی برای این دورهها پیش میرویم و بعد این افراد با دانشآموزان وارد ارتباط میشوند. زیرا به قول استاد مطهری آموزش ما مخزنی شده است. یعنی ترم به ترم ما حافظه دانشآموز را با اطلاعات پر میکنیم و بعد آن حافظه برای اطلاعات ترم بعد خالی میشود و ما فکرکردن و اندیشیدن را به آنها یاد نمیدهیم.
او با اشاره به رویکرد جدید وزارت علوم بیان کرد: وزارت جدید به بحث ترویج علوم حکمی خیلی توجه میکند. زیرا اگر مردم جامعه ما -فیلسوفان- را خطاب قرار دهند که این همه فیلسوف در جامعه چه گرهای از کار ما گشودهاند و کدام مشکل فردی، خانوادگی، اجتماعی و سیاسی ما را توانستهاند حل کنند؟ چه پاسخی باید بدهیم و جدا از مسئولیتهای فردی که هر فرد برای خودش دارد ما به عنوان فیلسوف چه کاری برای جامعه کردهایم؟ پاسخی نداریم و همین یاد دادن تفکر، اندیشیدن و پیش بردن عقلانی کارها، میتواند گرههای زیادی را از جامعه باز کند.
او در انتها با اشاره به اهمیت ارتباط بین خبرگزاریها و موسسات علمی و حکمی گفت: در بعد ترویجی و اجتماعی این یک دغدغه جدی و یک نیاز جامعه است. خبرگزاریها یک بستری را ایجاد کردهاند که اساتید، استوانهها، فیلسوفان و حکما با جامعه ارتباط برقرار کنند و درد جامعه را ببینند و خبر از جامعه به آنها برسد و همچنین مردم با دغدغهها و فعالیتهای آنها آشنا شوند و این یک ارتباط دو سویه باشد.