غلامرضا زکیانی، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در نشستی با اهالی رسانه ضمن ارائه مستندات انحلال گروه های «فلسفه علوم انسانی اسلامی»، «فلسفه علوم در تمدن اسلامی» و «حکمت هنر دینی» و جذب هيات علمی بر انجام تمامی فعالیتهای موسسه بر مدار قانون تاکید کرد.
به گزارش روابط عمومی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایرران، غلامرضا زکیانی،
رئیس مؤسسه در گفت و گو با اصحاب رسانه ضمن تشریح فعالیتهای دوران مسئولیت خود در مورد تأخیر
ارتباط با رسانهها در این مدت گفت: واقعیت این است که میخواستیم مدتی دور
از حاشیههای رسانهای و مشغول برخی از کارها باشیم، تا اگر در چنین
جلسهای در خدمت دوستان رسیدیم، بگوئیم چه کار کردیم و فقط نگوئیم
این کارها را انجام خواهیم داد.
وی تصریح کرد: اهالی رسانه حتماً در تعامل با مؤسسه باشند و کاملاً
به صورت شفاف اخبار و تحقیقات ما را منعکس کنند و هر گونه انتقادی که به مؤسسه
هست منعکس شود که این امور باعث تعالی خواهد شد.
ایرانیت هیچ منافاتی با آموزههای دینی و تشیع ندارد
رئیس موسسه افزود: مقدمه کلی را از رویکرد
مدیریتی خود عرض خواهم کرد. بنده در بحث رابطه بین مذهب و ملیت، یک اعتقادی
دارم چون اساس افکار و مدیریت و عملکرد بنده است و اینکه هیچ تعارضی بین ملیت و ایرانیت و مذهب و
تشیع نیست، بلکه این دو کاملاً مکمل همدیگر هستند. به عنوان مثال قبل از انقلاب،
برای اینکه مذهبیها را محکوم و سرکوب بکنند، ناسیونالیسم ایرانی را خیلی
برجسته کرده بودند و میگفتند ظاهراً مذهبیها با ناسیونالیسم مشکل دارند.
این تعارضی که قبل از انقلاب اسلامی اتفاق افتاد تا بعد از انقلاب طول
کشید، بعد از انقلاب ما در گوشههایی متوجه این ریزه
کاریها نبودیم و فکر میکردیم اینها که قبل از انقلاب، ایرانی بودن را بر
سر ما کوبیدند، حالا نوبت ماست که مذهب را برجسته کنیم و تا میتوانیم
ایرانی بودن را ضعیف کنیم. غافل از اینکه نمیدانستیم هم آن کار نادرست بود
و هم کار ما.
وی تصریح کرد: شهید مطهری در
همان شرایط متوجه این ترفند شد که این اقدامات چه آگاهانه و چه ناآگاهانه
هر دو طرف را سرکوب میکند یعنی هم مذهب کوبیده میشود و هم ملیت. لذا کتاب
معروف «خدمات متقابل اسلام و ایران» را نوشت و در آن نشان داد که اسلام به
همه کشورها و ملتها خدمت کرده است و خدمتی که به ملت ایران بی نظیر است،
چون ایران تمدن وسیعی داشته است، لذا تأثیری که آموزههای متعالی اسلام در
ایران گذاشت در کشورهای دیگر نگذاشت، لذا بیشتر علمای تاریخ اسلام، ایرانی
هستند. از طرف دیگر استاد مطهری نشان میدهد که همه کشورها به اسلام خدمت
کردند، اما خدمتی که ایرانیها به اسلام کردند تقریباً هیچ کشور دیگری این
کار را انجام نداده است. اینها نشان دهنده این است که اینها گرچه هیچ
تنافری با هم ندارند، بلکه اتفاقاً مکمل همدیگر هم هستند.
این استاد منطق اظهار کرد: در طول
تاریخ بین ملیت ایرانی و دین اسلام و مذهب تشیع هیچ وقت تنافری نبوده است و
هر وقت کمک و مساعدت بوده، هر جفتشان پیشرفت کردند، اما هر وقت به هر
دلیلی، سیاسی و یا دخالت نیروهای خارجی و …، تعارض بین این دو غلیظ شد هر
جفتشان لطمه خوردند، یعنی هم ملیت و هم مذهب ما لطمه خورده است . یک نمونه آن را میتوان از فضای امروز به شما عرض کنم که امروزه
برخی از جوانها را سراغ داریم که
به هر دلیلی نسبت به آموزههای دینی و انقلابی، انگیزههای اولیه و اصلی را
که ما انتظار داشتیم، بعد از چهل سال از عمر انقلاب ندارند و بدتر اینکه علقه ملی را هم ندارند.
وی ضمن تقبیح کردن پذیرش تابعیت کشورهای دیگر توسط جوانان کشورمان اظهار کرد: میبینیم که جوان
ایرانی پاسپورت گرجستان را به پاسپورت ایرانی را ترجیح میدهد؛ پاسپورت
گرجستان! باز پاسپورت کشورهای رشد یافته بود آدم دلش نمیسوخت. معنی این
اقدام این است که برخی از سیاستهای
ما ناآگاهانه سبب این شده است که الان ما از بعد دینی آن طور که باید آن را
تقویت کنیم، نکردیم که هیچ، از بعد ملی هم جوانان ما دچار ضعف میشوند و
از این جهت ما داریم لطمه میخوریم. بنابراین تصورم این است که همه مسئولان
و روشنفکران و اندیشمندان ما حتماً باید حواسشان به این نکته باشد که
ایرانیت هیچ منافاتی با آموزههای دینی و تشیع ما نداشته و حتی باید این دو
را با هم داشته باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه
طباطبایی در ادامه سخنانش گفت: اگر ما متوجه بُعد ایرانیت و ملیت در کنار بُعد دین و مذهب خودمان باشیم، این تسامح روحی و فردی ما نسبت به
افکار و آرای مختلف بیشتر میشود یعنی صرفاً با رویکرد مذهبی نگاه نمیکنیم
و افرادی را که شبیه ما نیستند را بیرون از قلمرو و غیرخودی تلقی
نمیکنیم. همه ایرانی هستیم، به هر دلیلی الان شبیه من نیستند، اما
ایرانی هستند و اتفاقاً چون حاکمیت ایران الان با جمهوری اسلامی است،
مسئولیت همه اینها با جمهوری اسلامی است و همه را باید به کار بگیریم و از
شایستگیهای همه استفاده کنیم. هیچ کس را به این بهانه که این شبیه من نیست و به
این بهانه های واهی نمیتوانیم خودمان را از این نیروهای اصیل و کارکرده و متخصص و…
محروم کنیم و اتفاقاً به شدت به این نیروها نیاز داریم.
واگذاری انجام امورات موسسه توسط اعضاء هیات علمی
زکیانی ضمن تاکید بر بینش همگرایی ملیت و مذهب بیان کرد: هر جایی که بودم با همین بینش کار کردم، لذا وقتی با این بینش نگاه کردم دیدم چقدر
افراد مختلفی هستند که اگر با این بینش با آنها برخورد نکنیم اصلاً با هم
نمیتوانیم همکاری کنیم؛ زیرا هم او ما را غریبه حساب میکند و هم ما او را و این امر باعث می شود خدمتی در جهت توسعه و رشد جمهوری اسلامی ایران نداشته است اما با روحیه همگرایی طیفهای
مختلف به بنده در انجام کارها کمک کردند، به این خاطر من خودم این سیاست را موفق و
بلکه ضروری می دانم.
وی با اشاره به رویکرد مدیریتی خود در مؤسسه گفت: ضمن تغییر رویکرد مدیریتی در موسسه با حفظ و تاکید بر قانون، مسئولیتها به افرادی که واقعاً مسئول هستند واگذار شد به عنوان شاهد مثال می توان گفت مؤسسه
مانند دیگر موسسات گروههای پژوهشی و شورای پژوهشی، شورای انتشارات، کمیته جذب و …
دارد، اما آن گونه که میبایست این گروهها فعال نبودن لذا با رویکرد جدید که مؤسسه باید به دست اعضای هیئت علمی و شوراها بچرخد مسئولین
گروهها و شوراها انتخاب شدند و برای اولین بار بعد از سالیان گروهها موظف
شدند که جلسه تشکیل بدهند و صورت جلسه و مصوبات خودشان را در
شورای پژوهشی به تصویب برسانند و کارها برنامه ریزی شود.
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تصریح کرد: تقریباً همه
اعضای هیئت علمی مؤسسه به شکلی در شوراها و گروههای مختلف مشغول شدند و
احساس مسئولیت دارند و این سیاست سبب احیا دوباره موسسه شده است.به طور کلی می توان گفت تغییر نگرش مدیریتی در موسسه بینادی ترین اتفاق صورت گرفته در این یکسال گذشته است.
وی با بیان موضوعاتی در مورد گروههای پژوهشی مؤسسه گفت: بر طیق اساسنامه وظایف و مسئولیتهای شورای پژوهشی که بعد از هیئت امنا، بالاترین سطح از قدرت و مسئولیت را در اختیار دارد متأسفانه در دوران قبل به هیئت رئیسه واگذار شده بود و این مغایر اساسنامه موسسه است؛ لذا در اولین اقدام این مسئولیتها به شورای پژوهشی واگذار شد که متشکل از مدیران گروهها و دو نفر از اساتید برجسته خارج از مجموعه و معاون پژوهشی و معاونت اداری و مالی. با این تغییر، هر کاری به سر
جای خود برگشت، از این رو تمام بحثها کاملاً علمی شد و
شورای پژوهشی مسئولیتها را طبق قانون انجام میدهد و دیگر به این سادگیها هر موضوعی تصویب نمیشود.
زکیانی ادامه داد:طرحهای پژوهشی که مهمترین وظیفه و اصلی ترین بخش فعالیت های موسسه است در گذشته ناظر وبودجه بندی زمانی و مالی مشخص و همچنین تعهدات آنها و نحوه نشر و …، تقریباً سامان چندانی نداشت، از این رو آئین
نامههای متعددی در یک سال و چند ماه اخیر نوشته شد تا کارها طبق قانون
انجام شود نه طبق سلیقه. و از آنجایی که خود همکاران مسئولیتها را
به عهده دارند تابعیت از قوانین و ضوابط از مهمترین ویژگی های دوره مدیریتی موسسه است.
وی تصریح کرد: تمامی فرآیندها بازنویسی و بازتعریف
شدند تا کارها روی روال قانون و ضوابط انجام شود، در آینده نزدیک تمامی فرآینده بر روی سامانه ها و سایتها بارگذاری خواهد شد تا کاملاً مشخص شود که هیچ گپی
در این بین باقی نماند بنابراین حدود ۲۰ سامانه(آموزش و…) در این مدت برای
مؤسسه راه اندازی شده است. سایت مؤسسه هم علمی
نبود و با آدرس ac نبود که الان با آدرس جدید به عنوان یک مرکز علمی در دسترس همگان هست.
انحلال سه گروه علمی و جذب اعضای هیأت علمی در مؤسسه براساس قانونی صورت گرفته است
وی اضافه کرد: حوزه انتشارات مؤسسه
هم تقویت شده است و حوزه انتشارات زیر بار انتشار هر کتابی نمیرود، حتی اگر
طرح پژوهشی همکاران باشد و …، در حال حاضر کتاب قبل از چاپ برای ناظرهای بیرونی
فرستاده میشود، و در صورت عدم تایید چاپ نخواهند شد. برای مثال در همین جلسه شورای پژوهشی اخیر دو کتاب که در خود
مؤسسه تهیه شده، وقتی با نظر داور بیرونی متوجه کاستی شدیم، با چاپ آن موافقت نشد و این نشان دهنده این است که
دوستان در حوزه پژوهش و خود اعضای هیئت علمی کیفیت را بر کمیت ترجیح
میدهند و طرح تحقیقاتی که از حد نصاب علمی بودن برخوردار نباشد به اسم
مؤسسه منتشر نمیشود و همچنین نشر و فروش دیجیتال در سامانه شروع شده که علاقه
مندان میتوانند از این طریق مراجعه کنند.
رئیس موسسه ادامه داد: سند راهبردی و عملیاتی مؤسسه توسط یک گروه متخصص در این زمینه در حال
نگارش است، و این موضوع از گروههای پژوهشی شروع شده و امکانات و نیازها و توانمندیها در حال برسی است تا بدانیم در یک چشم انداز پنج ساله چه
کارهایی را میتوان انجام داد. از بعد عمرانی یک سری کارهایی انجام شد
ازجمله تعمیر اساسی کتابخانه بود که در خطر آب گرفتگی و آتش سوزی بود. از
نظر فیزیکی چون ساختمان مؤسسه جزو میراث فرهنگی است، امکان تغییرات اساسی ساختمان وجود ندارد، و بسیار ناراحتیم که اساتید در ساختمانهای مناسب حضور ندارند.
زکیانی با اشاره به جذب نیرو در بخش اداری و علمی براساس ضوابط تصریح کرد: برای هر کدام از قسمتهای علمی، اداری افرادی جذب شدند که روند جذب آنها به این صورت بوده که ابتدا با انتشار فراخوان و در ادامه با برگزاری آزمون و
غربالگری در چند مرحله مصاحبه، شایسته ترین افراد جذب شدند. البته در بخش
مطالعات علم به رغم اینکه فقط یک نفر نیاز بود، از پنج نفر به دلیل
ویژگیهای علمی بالایی که داشتند به مانند دوره پسادکتری استفاده میشود.
رئیس موسسه تصریح کرد: یک نکته که در برخی رسانهها مطرح شده، این است که میگویند
سه گروه علمی در موسسه منحل شده است. که کاملا خلاف واقع است. در موسسه شش گروه علمی داریم (فلسفه، کلام، منطق، مطالعات علم، ادیان و عرفان و فلسفه اسلامی) که فعالیت میکنند. در دوره گذشته، سه گروه جدید
با عناوین «فلسفه علوم انسانی اسلامی»، «فلسفه علوم در تمدن اسلامی» و
«حکمت هنر دینی» تأسیس شده بود. نکته این است که برای تأسیس یک گروه جدید،
ما نیازمند مصوبه شورای گسترش وزارت علوم هستیم، ولی این سه گروه،طبق مصوبه هیئت
امنا در سال ۹۴ تأسیس شده بود ولی مجوز شورای گسترش و برنامه ریزی
وزارت علوم را نداشتند و به همین دلیل، ادامه فعالیت آنها خلاف قانون بود. اساساً
این سه گروه به صورت غیرقانونی تشکیل شده بودند و هرگونه پرداختی به آنها
تخلف بوده است و نکته قابل تامل این است که گروه فلسفه علوم در تمدن اسلامی حتی مصوب هیئت
امنا را هم نداشته است.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی ادامه این فعالیت این گروه ها غیرقانونی بود و طبق نامه شورای گسترش و برنامه ریزی
وزارت علوم قانونی با این مسائل برخورد کردیم. البته پس از عدم تشکیل سه گروه عنوان شده، اعضای محترم هیات علمی حاضر در این گروهها اخراج نشدند بلکه در سایر گروهها پژوهشی جذب شدند.
وی درباره اینکه گفته میشود با اساتید فلسفه موسسه برخورد مناسبی صورت
نمیگیرد تا آنها از موسسه گریزان شوند، گفت: این مطالب نیز در ادامه همان
حاشیهسازیهای برخی رسانههاست. زیرا دکتر محقق داماد، ابراهیم دینانی،
غلامرضا اعوانی، حسین معصومی همدانی، سید ضیاء موحد و سایر
اساتید همچنان به صورت فعال با موسسه همکاری دارند
حوزه درآمدزایی در مؤسسه فعال شد
این استاد فلسفه و منطق در ادامه
سخنانش گفت: حوزه درآمدزایی در مؤسسه فعال شد، دورههای مختلفی را برای
برگزاری در نظر داریم، مثلاً دوره تربیت مربی فلسفه برای کودکان با حضور
۱۰۰ نفر شکل گرفت و دو دوره انجام شد و دوره نهایی و سوم به زودی به صورت
مجازی آغاز میشود. در حوزه خدمت رسانی به سازمانهای دیگر از جمله برگزاری کلاسهای تفکر انتقادی و فلسفه برای کودکان و … فعال شدیم، تفاهم نامههایی را با بعضی از مؤسسات نوشتیم، که در حال اجرایی شدن هست.
جذب دانشجوی خارجی
وی افزود: خوشبختانه دغدغه اصلی
بنده و اعضای هیئت علمی که کم کردن فاصله فلسفه و جامعه است و اینکه فلسفه
به کمک مسائل جامعه بیاید خوشبختانه در حال اجرایی شدن است. از جمله
فراخوان مقاله کرونا و علوم عقلی داده شده است که مجموعه مقالات در حال جمع آوری است. بخش بین الملل هم با آمدن نیروی جدید فعال شده و ان شاء الله جذب دانشجویان خارجی را هم خواهیم داشت.
وی در پایان سخنانش گفت: همکارانی
داشتیم که بیش از ۲۰ سال مشغول به کار بودند اما شناسه استخدامی نگرفته
بودند که در این مدت با تلاش شبانه روزی معاون اداری و مالی، ۱۸ نفر از
افراد اداری این شناسه را دریافت کردند. اساتید پیشکسوتی که در دوره
قبلی به شکلی فعالیت خود را محدود کرده بودند به مؤسسه برگشتند و حضور فعال
دارند. کلان طرح انتشار تصحیح انتقادی آثار ابن سینا مدتی مسکوت مانده بود اما در حال پی گیری
هست، این کار بزرگی است و نیاز مالی فراوانی دارد اما امیدواریم هر
سال چند اثر منتشر شود. در مورد دفتر قم که با مصوبه هیئت امنا تشکیل شده
ما بنا به جمع آوری آن نداریم و به آن نیاز داریم، چون مراکز علمی مختلفی در قم هست و میتوانیم با آنها ارتباط برقرار کنیم.