به گزارش روابط عمومی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در ارائه دکتر زهرا زرگر با عنوان «وساطت فناوری در تحول امر جنسیتی» به یکی از ابعاد رابطه جنسیت و فناوری پرداخته شد که در ادامه مشروح آن از نظر میگذرد:
نسبت فناوری و جنسیت از دهه نود میلادی مورد توجه پژوهشگران حوزه مطالعات جنسیت، و همچنین حوزه مطالعات فناوری قرار گرفت و آثار متعددی با رهیافتهای فلسفی و تجربی ناظر به این موضوع نگاشته شد. یکی از ابعاد این رابطه، چگونگی اثرپذیری مناسبات جنسیتی از تحولات فناورانه است. در پژوهشهایی که بر این مسأله متمرکز شدهاند، فناوریهای گوناگون (مانند انواع فناوریهای پزشکی، فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، فناوریهای کار خانگی و ...) از جهت تحولاتی که در روابط و ساختارهای جنسیتی ایجاد کردهاند مورد بررسی قرار میگیرند.
در این ارائه چارچوبی نظری برای تحلیل جامع و دقیق این تحولات پیشنهاد شد. این چارچوب نظری از یک سو مبتنی بر نظریه «وساطت» در حوزه فلسفه فناوری است که توسط فربیک فیلسوف معاصر فناوری ارائه شده است. از سوی دیگر نیز، بر نظریه «پارادایمهای زنانگی» که استولجار آن را پیشنهاد کرده است اتکا دارد. در نظریه فربیک حالاتی هفتگانه برای وساطت فناوری در تحول ادراک و عمل انسانی برشمرده میشود. این حالات شامل روابط بدنمندی، هرمنوتیک، پسزمینهای، سایبرگی، غیریّت، استغراق، و افزونگی میشود و در هر یک فناوری به نحوی در تجربه انسان از جهان پیرامونش وساطت میکند. برای تکمیل این نظریه علاوه بر این حالات، سه حالت امکانآفرینی، نقشنمایی و مداخلهگری در بدن نیز به انواع حالات ممکن برای وساطت فناوری افزوده شد. از سوی دیگر، طبق نظریه استولجار مقولات جنسیتی (زنانگی و مردانگی) از چند پارادایم با ساختاری خوشهای تشکیل شدهاند؛ خوشههایی از ویژگیها که در چهار بردارِ بدن زیستی، تجربه پدیداری، نقشهای اجتماعی، و خود-انگاره گرد هم آمدهاند. طبق چارچوب فوق برای تحلیل چگونگی تحول امر جنسیتی به واسطه فناوری، میتوان در مورد هر فناوری خاص، شیوه وساطت فناوری و مؤلفهای از جنسیت را که به واسطه آن تحتالشعاع قرار میگیرد معین کرد.
پس از ترسیم این چارچوب نظری و تدقیق آن، برای تقریب به ذهن و ارائه تصویری اجمالی، نمونههایی از انواع فناوری از جمله فناوریهای مربوط به باروری، داروها، فناوریهای ارتباطاتی و شبکههای اجتماعی مجازی، معماری، و فناوریهای الکترونیکی بررسی شده و چگونگی وساطت آنها در تحول ابعاد مختلف امر جنسیتی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.