کتاب حاضر نسخه برگردان دو مجموعه خطی از آثار ابنابیجمهور احسائی اندیشمند شیعی است که اصل آن در کتابخانه مدرسه مروی در تهران است. در مقدمه کتاب، ویژگیهای متنشناختی و نسخهشناختی هریک از رسالههای نهگانه معرفی شده است و در ادامه، نخست به زندگی ابنابیجمهور اشاره میشود و سپس گاهشمار پژوهشهای جدید در باب زندگی و آثار این اندیشمند خاطر نشان میگردد. بخش اول این مجموعه دارای شش رساله است که به ترتیب عبارت است از:
رساله (1) اثر اصلی ابنابیجمهور مسلک الافهام فی علم الکلام است که پس از استقبال علاقهمندان از آن، خود وی شرحی بر آن نگاشته است با عنوان المجلی. همچنین ابنابیجمهور به نگارش حاشیه بر مسلک الافهام با عنوان النور المنجی من الظلام همت گمارده است. مسلک الافهام دارای دو بخش اصلی در باب توحید و افعال حق تعالی است.
رساله (2) قبس الاقتداء فی شرائط الافتاء و الاستفتاء رسالهای است در تأیید اجتهاد و نفی تقلید از مردگان و شرایط فتوا دادن و درخواست کردن فتوا.
رساله (3) کاشفة الحال عن احوال الاستدلال رسالهای است مفصل در باب اصول فقه با یک مقدمه و پنج فصل.
رساله (4) البوارق المحسنیة لتجلی الدرة الجمهوریة این رساله در شرح اثر دیگری از ابن ابی جمهور با عنوان الدرة المستخرجة من اللجة فی الحکمة است.
رساله (5) ذکر مستحقی الزکوة. رسالهای است مختصر در تفسیر آیة شصت از سورة توبه.
رساله (6) رسالة فی النیة و ذمّ الوسواس فیها. رسالهای است در باب نیت در اعمال.
بخش دوم این مجموعه نیز دارای سه رساله است که به ترتیب عبارتست از:
رساله (1) الرسالة البرمکیة فی فقه الصلاة الیومیة این رساله اثری است فقهی در باب احکام نمازهای روزانه.
رساله (2) المشهدیة فی الاصول الدینیة و الاعتقادات الحقیة بالدلایل الیقینیة رسالهای است مختصر در اصول دین.
رساله (3) عروة المستمسکین بأصول الدین رسالهای است مختصر و منحصر به فرد در اصول دین و همانند مسلک الافهام در دو بخش توحید و افعال حق تعالی.
در پیشگفتار بیستو دو صفحهای کتاب به انگلیسی ضمن بررسی زندگی و آثار ابنابیجمهور احسائی خاطر نشان میشود که برخی از اندیشمندان اسلامی مانند شهرزوری به نگارش زندگینامه اندیشمندان پیشین و به ویژه استاد خود سهروردی اهتمام کردهاند، از این رو میتوان از رهگذر این نوع نگارشها به زوایای پنهان زندگی و آثار آنها دست یافت. اما در باب زندگی و آثار ابن ابی جمهور بیشتر منابع همان آثار برجای مانده و اجازههای صادر شده از وی است. اشمیتکه بر پایة آثار و اجازات ابن ابی جمهور کوشیده است بخشهایی از رخدادهای زندگی وی را آشکار سازد. همچنین یکی از اجازات وی را که برای محمد بن صالح الغروی در دهم جمادی الاول در مشهد صادر شده است در هفت صفحه تصحیح و به چاپ رسانده است. در پایان بخش اول و بخش دوم کتاب، فهرستی از آیات، احادیث، اشعار، اعلام، مکانها، اقوام و مذاهب، و کتابها قرار دارد.