هرم هستی

تحلیلی از مبادی هستی‌شناسی تطبیقی

مهدی حائری یزدی، فیلسوف معاصر ایرانی، را باید در زمره نخستین اندیشمندان ایرانی دانست که پژوهش‌های خود را در قلمرو «فلسفه تطبیقی» متمرکز کرده بود. وی از یک‌سو به تبیین آموزه‌های بنیادین فلسفه اسلامی نظیر مسئله هستی، وحدت، کلی طبیعی، حمل و امکان پرداخت و از سوی دیگر، آموزه‌های فلسفی افلاطون، هیوم و کانت را در باب هستی‌شناسی و شناخت‌شناسی به‌منظور مقایسه با دیدگاه‌های ابن‌سینا، سهروردی و صدرالدین شیرازی وجهه همت خویش قرار داد. هرم‌ هستی را می‌توان نمونه بارز این شیوه پژوهش دانست. همان‌طور که از عنوان فرعی این کتاب آشکار می‌گردد، تحلیلی از مبادی هستی‌شناسی تطبیقی کار اصلی در این پژوهشی شمرده شده است. نویسنده در مقدمه کتاب حاضر تأکید کرده است که این کتاب بخشی از رساله دکتری وی با عنوان "Knowledge by presence"  در دانشگاه تورنتو کانادا بوده است. خاطرنشان می‌شود که رساله دکتری ایشان، نخستین بار از سوی مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی در ایران و بار دیگر در آمریکا به کوشش انتشارات SUNY و با مقدمه سیدحسین نصر، فیلسوف معاصر ایرانی، به‌چاپ رسیده است. عنوان فصل‌های اصلی کتاب هرم هستی عبارتست از: هستی‌ و استی/ هستی‌شناسی غربی و هستی‌شناسی اسلامی/ برهان صدیقین از طریق منطق صورت/ وحدت وجود در فلسفه اسلامی/ قواعد هستی‌شناسی توحیدی/ هستی‌شناسی کانت و معرفت‌شناسی اسلامی/ هرم هستی/ کلی طبیعی/ اقسام کلی/ حمل: این همانی/ فرد بالذات و حمل شایع ذاتی/ امکان به معنی فقر. باید افزود که هر فصل نیز شامل چندین گفتار است. پایان‌بخشِ کتاب فهرست اعلام، کتاب‌ها و اصطلاحات است.