اندیشه‌های حکمی و اجتهادی

شهید آیت‌الله سیدمحمد‌باقرصدر

این کتاب گزارش کوتاهی از ابعاد اندیشه حکمی و اجتهادی شهید صدر در فلسفه علوم انسانی است که توسط استادان، محققان و فرهیختگان تدوین شده است. هدف از این تحقیق نشان دادن مبانی فلسفی-اسلامی علوم انسانی و چگونگی تأثیرگذاری آنها بر تولید علوم انسانیِ اسلامی در عرصه نظریه‌پردازی و تحقیقات کاربردی در آثار و اندیشه‌های شهید صدر و دربردارنده نوآوریهای متعدد شهید صدر در این عرصه و سنجش آن است.
ساختار و بافتار این پژوهش در هفت فصل تنظیم شده است. این فصول که دربردارنده مقالات متعددی است، به شرح زیر است.
فصل اول. کلیات که شامل دو مقاله است: اول «زیست‌نامه و معرفی آثار ایشان» و دوم «شهید صدر و کاستی‌های متون آموزشی حوزه».
فصل دوم. فلسفه علم که شامل سه مقاله است: اول «منطق استقراء از دیدگاه شهید صدر»، دوم «دیدگاه شهید صدر درباره احتمال» و سوم «علیت و سلطنت انسان از دیدگاه شهید صدر».
فصل سوم. فلسفه دین و اجتهاد شامل پنج مقاله: اول «روش دین‌شناسی شهید صدر»، دوم «اثبات توحید از طریق منطق ذاتی»، سوم «انسجام تفکر اصولی در مکتب شهید صدر»، چهارم «تطور اصول فقه در اندیشه شهید صدر» و پنجم «کلام شیعه و ادوار حیات فکری ائمه علیهم السلام».
فصل چهارم. حکمت قرآن شامل چهار مقاله: اول «رسالت قرآن»، دوم «روش¬شناسی تفسیری شهید صدر»، سوم «جایگاه آیات الاحکام در منظومه فکری شهید صدر» و چهارم «تفسیر موضوعی از دیدگاه شهید صدر و استاد مصباح».
فصل پنجم. فلسفه علم الاجتماع شامل سه مقاله «خاستگاه کشف قانونهای تاریخی؛ بررسی دیدگاه شهید صدر»، دوم « فرهنگ و تمدن از نگاه شهید صدر» و سوم «وجودشناسی جامعه از منظر شهید صدر».
فصل ششم. فلسفه سیاسی شامل سه مقاله: اول «حکومت از منظر شهید صدر»، دوم «مردمسالاری دینی در اندیشه سیاسی شهید صدر» و سوم «نظریه آزادی در اندیشه سیاسی شهید صدر».
فصل هفتم. فلسفه اقتصاد شامل سه مقاله: اول «نقش مجامع فقهی در مقابله با چالشهای روند بانکداری اسلامی»، دوم «بانک بدون ربا از دیدگاه اسلام با نگاه شهید صدر» و سوم «شهید صدر و برداشت های نوین از آیات اقتصادی قرآن».